تکنولوژی

ایران یکی از کشورهایی است که با وجود تحریم‌های بین‌المللی که در 30 سال گذشته تقریباً در تمام زمینه‌های تحقیقاتی بر آن حاکم بوده است، پیشرفت‌های زیادی در حوزه فناوری داشته است. آسمونی در این بخش نگاهی به فناوری های ایران دارد. به ما بپیوند.

با توجه به فرار مغزها و روابط سیاسی ضعیف ایران با ایالات متحده و سایر کشورها، جامعه دانشگاهی ایران همچنان بارور است، اگرچه تحریم‌های بین‌المللی، خرید تجهیزات یا اعزام افراد به ایالات متحده را برای دانشگاه‌ها دشوار کرده است.

ثمربخشی دانش در ایران با وجود تحریم ها و فرار فرهیختگان ناشی از ظرفیت های عمیق ایرانیان در عرصه های علمی در جهان است که می توان آن را با آلمان یا ژاپن مقایسه کرد. فرار مغرها ضربه جدیدی به جامعه ایران وارد کرده است زیرا اساسا بهترین ها در حال ترک کشور هستند. به عنوان مثال، ایرانیان مقیم آمریکا تحصیلکرده ترین گروه نژادی در آمریکا محسوب می شوند.

طبق آمار اداره سرشماری ایالات متحده، در سرشماری سال 2000، نزدیک به 27 درصد از ایرانیان آمریکایی دارای مدرک فوق لیسانس یا بالاتر بودند که در میان گروه های مهاجر آمریکایی رتبه اول را دارد. و بیش از 56 درصد از ایرانیان مقیم آمریکا دارای مدرک لیسانس هستند که در بین 67 گروه مهاجر آمریکایی رتبه دوم را دارد.

همه اینها نشان می دهد که موقعیت کنونی ایران با پتانسیل واقعی آن بسیار متفاوت است. به گفته میلانی، دانشکده علوم سیاسی دانشگاه استنفورد، فرار مغزها در چند سال اخیر 300 برابر جنگ ایران و عراق به اقتصاد ایران آسیب زده است. حتی می توان ادعا کرد که اگر فرار مغرها چندان بالا نبود، جایگاه ایران در میان کشورهای پیشرفته قرار می گرفت. فرار مغزها به قدری زیاد است که صندوق بین المللی پول در گزارش سال 2009 خود اعلام کرد ایران در بین 91 کشور در حال توسعه یا توسعه نیافته جهان از نظر مهاجرت نخبگان رتبه اول را دارد. اما از سوی دیگر بر اساس گزارشی دیگر تعداد دانشجویان ایرانی در مقاطع بالاتر دانشگاهی در سال های اخیر رو به کاهش بوده است.

پس از انقلاب 57 در ایران، تلاش هایی از سوی برخی از علمای دین اسلام برای اسلامی کردن علم مدرن صورت گرفته است و برخی معتقدند که این امر باعث رشد روزافزون علم در ایران شده است. در حال حاضر ایران به دنبال خودکفایی در همه زمینه های علمی است.

سهم ایران از تولیدات علمی جهان 1.4 درصد و سهم 162 کشور در حال توسعه بدون احتساب چین، برزیل، ایران و هند کمتر از 2.5 درصد است. بر اساس آمارهای بین المللی، ایران رتبه هفدهم در پایگاه اسکوپوس و رتبه 22 در پایگاه ISI از نظر تولید مقالات علمی را دارد و رشد 682 درصدی تولیدات علمی کشورمان طی یک دهه گذشته رتبه نخست را در جهان به خود اختصاص داده است. رشد تولیدات علمی ایران در حوزه زیست شناسی در این مدت 12 برابر و رشد تولیدات علمی در حوزه پزشکی 9 برابر شده است.

اگرچه بسیاری برعکس فکر می کنند زیرا حکومت ایران پس از انقلاب بسیاری از تحصیلکرده ها مانند رامین جهانبگلو، احسان یارشاطر، هاله اسفندیاری، کیان تاجبخش و شیرین عبادی را از کشور تبعید کرده است.

بودجه علمی ایران در سال 1393 بالغ بر 900 میلیون دلار برآورد شده است که در 15 سال گذشته تغییر چندانی نداشته است. در آغاز سال 2000 حدود 0.4 درصد از تولید ناخالص ملی ملی به توسعه علم اختصاص داشت که ایران را بسیار پایین‌تر از کشورهای صنعتی و جوامع صنعتی قرار می‌دهد، در حالی که میانگین جهانی آن 1.4 درصد است.

علوم محاسباتی و نظری در ایران بسیار توسعه یافته است، به طوری که با وجود مشکلات و تحریم ها، دانشمندان ایرانی بسیار پربار بوده و تحقیقات زیادی در زمینه های مختلف علمی مانند فارماکولوژی و شیمی آلی انجام شده است. دانشمندان بیوفیزیک ایران از دهه 90 تاکنون شهرت جهانی زیادی به دست آورده اند.

همکاری علمی

ایران هر ساله سمینارهای زیادی را در تریتاب برگزار می کند و از کارشناسان مشهوری از سراسر جهان دعوت می کند. از جمله این سمینارها می توان به جشنواره خوارزمی و زکریای رازی اشاره کرد. از چهره های برجسته علمی که پس از انقلاب به ایران سفر کردند می توان به بوروس آلبرتز، فرانک رولند، کرت وتریچ، استیون هاوکینگ و پیر ژیل دی ژن اشاره کرد.

هوافضا

رشته هوافضا از دیرباز در ایران بوده و مهندسان و محققین زیادی از این رشته فارغ التحصیل شده اند. صنعت هوافضا در حال رشد است و پیشرفت های زیادی داشته است.

سهم ایرانیان در علم جدید

یونسکو در آخرین گزارش سال 2015 خود از وضعیت علمی کشورهای مختلف، ضمن اذعان به رشد علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران در شرایط تحریم، اعلام کرد که تجربه ایران در این زمینه چشم اندازی منحصر به فرد ارائه می دهد. ایران در سال 1393 با ایجاد اقتصاد مقاومتی به تحریم ها واکنش نشان داد و سیاست گذاران برای تولید ثروت به سرمایه انسانی کشور نگاه کردند و اکنون به این نتیجه رسیده اند که آینده ایران در گذار به اقتصاد دانش بنیان است. یونسکو همچنین اعلام می‌کند که تحریم‌ها علیه ایران نتیجه غیرمنتظره اما خوبی داشته و در حالی که دولت دیگر نمی‌تواند به دلارهای نفتی تکیه کند، تلاش خود را بر اصلاحات و کاهش هزینه‌ها متمرکز کرده و بودجه منظم‌تری را برای بهبود علم در نظر گرفته است.

ایران یکی از کشورهایی است که با وجود تحریم‌های بین‌المللی که در 30 سال گذشته تقریباً در تمام زمینه‌های تحقیقاتی بر آن حاکم بوده است، پیشرفت‌های زیادی در حوزه فناوری داشته است. آسمونی در این بخش نگاهی به فناوری های ایران دارد. به ما بپیوند.

با توجه به فرار مغزها و روابط سیاسی ضعیف ایران با ایالات متحده و سایر کشورها، جامعه دانشگاهی ایران همچنان بارور است، اگرچه تحریم‌های بین‌المللی، خرید تجهیزات یا اعزام افراد به ایالات متحده را برای دانشگاه‌ها دشوار کرده است.

ثمربخشی دانش در ایران با وجود تحریم ها و فرار فرهیختگان ناشی از ظرفیت های عمیق ایرانیان در عرصه های علمی در جهان است که می توان آن را با آلمان یا ژاپن مقایسه کرد. فرار مغرها ضربه جدیدی به جامعه ایران وارد کرده است زیرا اساسا بهترین ها در حال ترک کشور هستند. به عنوان مثال، ایرانیان مقیم آمریکا تحصیلکرده ترین گروه نژادی در آمریکا محسوب می شوند.

طبق آمار اداره سرشماری ایالات متحده، در سرشماری سال 2000، نزدیک به 27 درصد از ایرانیان آمریکایی دارای مدرک فوق لیسانس یا بالاتر بودند که در میان گروه های مهاجر آمریکایی رتبه اول را دارد. و بیش از 56 درصد از ایرانیان مقیم آمریکا دارای مدرک لیسانس هستند که در بین 67 گروه مهاجر آمریکایی رتبه دوم را دارد.

همه اینها نشان می دهد که موقعیت کنونی ایران با پتانسیل واقعی آن بسیار متفاوت است. به گفته میلانی، دانشکده علوم سیاسی دانشگاه استنفورد، فرار مغزها در چند سال اخیر 300 برابر جنگ ایران و عراق به اقتصاد ایران آسیب زده است. حتی می توان ادعا کرد که اگر فرار مغرها چندان بالا نبود، جایگاه ایران در میان کشورهای پیشرفته قرار می گرفت. فرار مغزها به قدری زیاد است که صندوق بین المللی پول در گزارش سال 2009 خود اعلام کرد ایران در بین 91 کشور در حال توسعه یا توسعه نیافته جهان از نظر مهاجرت نخبگان رتبه اول را دارد. اما از سوی دیگر بر اساس گزارشی دیگر تعداد دانشجویان ایرانی در مقاطع بالاتر دانشگاهی در سال های اخیر رو به کاهش بوده است.

پس از انقلاب 57 در ایران، تلاش هایی از سوی برخی از علمای دین اسلام برای اسلامی کردن علم مدرن صورت گرفته است و برخی معتقدند که این امر باعث رشد روزافزون علم در ایران شده است. در حال حاضر ایران به دنبال خودکفایی در همه زمینه های علمی است.

سهم ایران از تولیدات علمی جهان 1.4 درصد و سهم 162 کشور در حال توسعه بدون احتساب چین، برزیل، ایران و هند کمتر از 2.5 درصد است. بر اساس آمارهای بین المللی، ایران رتبه هفدهم در پایگاه اسکوپوس و رتبه 22 در پایگاه ISI از نظر تولید مقالات علمی را دارد و رشد 682 درصدی تولیدات علمی کشورمان طی یک دهه گذشته رتبه نخست را در جهان به خود اختصاص داده است. رشد تولیدات علمی ایران در حوزه زیست شناسی در این مدت 12 برابر و رشد تولیدات علمی در حوزه پزشکی 9 برابر شده است.

اگرچه بسیاری برعکس فکر می کنند زیرا حکومت ایران پس از انقلاب بسیاری از تحصیلکرده ها مانند رامین جهانبگلو، احسان یارشاطر، هاله اسفندیاری، کیان تاجبخش و شیرین عبادی را از کشور تبعید کرده است.

بودجه علمی ایران در سال 1393 بالغ بر 900 میلیون دلار برآورد شده است که در 15 سال گذشته تغییر چندانی نداشته است. در آغاز سال 2000 حدود 0.4 درصد از تولید ناخالص ملی ملی به توسعه علم اختصاص داشت که ایران را بسیار پایین‌تر از کشورهای صنعتی و جوامع صنعتی قرار می‌دهد، در حالی که میانگین جهانی آن 1.4 درصد است.

علوم محاسباتی و نظری در ایران بسیار توسعه یافته است، به طوری که با وجود مشکلات و تحریم ها، دانشمندان ایرانی بسیار پربار بوده و تحقیقات زیادی در زمینه های مختلف علمی مانند فارماکولوژی و شیمی آلی انجام شده است. دانشمندان بیوفیزیک ایران از دهه 90 تاکنون شهرت جهانی زیادی به دست آورده اند.

همکاری علمی

ایران هر ساله سمینارهای زیادی را در تریتاب برگزار می کند و از کارشناسان مشهوری از سراسر جهان دعوت می کند. از جمله این سمینارها می توان به جشنواره خوارزمی و زکریای رازی اشاره کرد. از چهره های برجسته علمی که پس از انقلاب به ایران سفر کردند می توان به بوروس آلبرتز، فرانک رولند، کرت وتریچ، استیون هاوکینگ و پیر ژیل دی ژن اشاره کرد.

هوافضا

رشته هوافضا از دیرباز در ایران بوده و مهندسان و محققین زیادی از این رشته فارغ التحصیل شده اند. صنعت هوافضا در حال رشد است و پیشرفت های زیادی داشته است.

سهم ایرانیان در علم جدید

یونسکو در آخرین گزارش سال 2015 خود از وضعیت علمی کشورهای مختلف، ضمن اذعان به رشد علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران در شرایط تحریم، اعلام کرد که تجربه ایران در این زمینه چشم اندازی منحصر به فرد ارائه می دهد. ایران در سال 1393 با ایجاد اقتصاد مقاومتی به تحریم ها واکنش نشان داد و سیاست گذاران برای تولید ثروت به سرمایه انسانی کشور نگاه کردند و اکنون به این نتیجه رسیده اند که آینده ایران در گذار به اقتصاد دانش بنیان است. یونسکو همچنین اعلام می‌کند که تحریم‌ها علیه ایران نتیجه غیرمنتظره اما خوبی داشته و در حالی که دولت دیگر نمی‌تواند به دلارهای نفتی تکیه کند، تلاش خود را بر اصلاحات و کاهش هزینه‌ها متمرکز کرده و بودجه منظم‌تری را برای بهبود علم در نظر گرفته است.